علائم قوز قرنیه از جمله آستیگماتیسم نامنظم یا زیاد و تغییرات ظاهری قرنیه مانند نازک شدن، استریا و اسکار با انجام معاینه چشمی مشخص می‌شود. آزمایش غیرتهاجمی برای نظارت بر انحنا و ضخامت قرنیه نیز شامل توپوگرافی یا توموگرافی قرنیه، پاکی‌متری و توموگرافی انسجام چشمی (OCT) است. از این تجهیزات برای کمک به تشخیص و نظارت بر پیشرفت قوز قرنیه استفاده می‌شود.

 اگر نشانه‌های ذکر شده در بالا پیشرفت کند، احتمال دارد که متخصص عمل پیوند متقابل کلاژن قرنیه (CXL) را تجویز کند. CXL از پرتوی فرابنفش و یک حساس کننده به نور استفاده می‌کند که معمولاً ریبوفلاوین چشمی (ویتامین B2) است. هدف اصلی آن تقویت پیوندهای شیمیایی در قرنیه، برای تثبیت قرنیه و کاهش خطر پیشرفت قوز قرنیه است. البته اگر قوز قرینه در مراحل پیشرفته‌تری باشد، ممکن است جراحی‌های دیگری مانند حلقه قرنیه داخل استرومایی و پیوند قرنیه در نظر گرفته شود.

تغییرات هورمونی، مانند افزایش استروژن در دوران بارداری، بر تمامی اندام بدن از جمله چشم‌ها تأثیر می‌گذارد. گیرنده‌های استروژن با افزایش سطح استروژن در دوران بارداری و در نتیجه کاهش سفتی قرنیه، روی قرنیه حضور دارند. علاوه‌براین، افزایش پروتئین‌های آنزیمی به نام متالوپروتئینازهای ماتریکس در قوز قرنیه در دوران بارداری، نیز ممکن است منجر به کاهش سفتی قرنیه شود. در چشم‌های معمولی کاهش سفتی قرنیه تاثیری در شیب دار شدن و تغییر شکل آن ندارد. با این حال، ابتلا به قوز قرنیه در دوران بارداری، ممکن است منجر به افزایش شیب دار شدن،کاهش ظاهر و ضخامت قرنیه شود.


در مطالعه‌ای تغییرات قرنیه، در زنان باردار مبتلا به قوز قرنیه و زنان غیرباردار مبتلا به قوز قرنیه با هم مقایسه شد. نتایج نشان داد که این وضعیت در زنان باردار ممکن است در طول بارداری پیشرفت کند و تا مدتی پس از زایمان نیز ادامه یابد. علاوه‌براین عوامل ژنتیکی نیز نقش مهمی در ابتلا به قوز قرنیه دارد. مواردی از قوز قرنیه ناشناخته قبل از بارداری با تغییراتی در دوران بارداری گزارش شده که منجر به بروز قوز قرنیه آشکار در زنان دارای فاکتورهای ژنتیکی می‌شود. این موضوع در ابتلای زنان به قوز قرنیه نقش دارد. علاوه‌براین، چندین مورد از پیشرفت قوز قرنیه در دوران بارداری پس از دستیابی به ثبات قرنیه پیش از بارداری گزارش شده که نشان می‌دهد بارداری یک عامل خطر برای پیشرفت قوز قرنیه است.

با این حال، براساس یافته‌های پژوهشگران، ممکن است تغییرات قرنیه در بارداری پس از بارداری نیز به حالت اولیه بازگردد. همچنین سایر تغییرات هورمونی در دوران بارداری شامل سطوح تیروئید و هورمون استرس کورتیزول می‌تواند به کاهش سفتی قرنیه و در نتیجه پیشرفت قوز قرنیه در چشم‌های در آماج خطر منتهی شود.


براساس آمار ارائه شده وضعیت قرنیه‌ی بیماران مبتلا به قوز قرنیه که تحت درمان‌هایی از جمله پیوند قرنیه و CXL قبل از بارداری قرار گرفته‌اند، معمولاً حتی در دوران بارداری ثابت می‌ماند. البته باید گفت در این پژوهش موارد نادری از عود و پیشرفت قوز قرنیه در قرنیه پیوند شده و رد پیوند نیز گزارش شده است. علاوه بر این، پیشرفت قوز قرنیه پس از CXL منجر به هیدروپس حاد قرنیه، که در آن پارگی موضعی غشای Descemet منجر به تورم ناگهانی قرنیه می‌شود، در دوران بارداری اعلام شده است. با این حال، وضوح هیدروپس حاد قرنیه، احتمالاً به دلیل CXL قبلی، در مقایسه با چشم‌های بدون CXL سریع‌تر بود.

زنانی که قصد بارداری دارند باید حتماً معاینه چشم را در نظر بگیرند. اگرچه ممکن است پیشرفت بعد از CXL همچنان رخ دهد، اما خطر کمتر و بهبود سریعتر هیدروپس حاد قرنیه در دوران بارداری با CXL قبل از بارداری ممکن است بروز یابد.

پژوهشگران می‌گویند مطالعات بیشتری برای روشن شدن نقش CXL به عنوان یک معیار پیشگیرانه از پیشرفت قوز قرنیه، در دوران پیش از بارداری مورد نیاز است. اگر زنان در طول بارداری دچار تغییر بینایی شوند، به آن‌ها توصیه می‌شود که برای معاینه‌ی سریع توسط یک اپتومتریست یا چشم پزشک اقدام کنند.

تا به این روز و طبق مطالعات انجام شده، مدیریت قوز قرنیه پیشرونده در دوران بارداری با توجه به کمبود اطلاعات در مورد پیشرفت، برگشت پذیری یا تثبیت پس از زایمان، چالش برانگیز است. اگرچه CXL روش نسبتاً ایمنی است، اما هیچ مطالعه‌ی وسیعی در مورد پیوند متقابل کلاژن در زنان باردار انجام نشده؛ چراکه اثرات آن بر جنین ناشناخته است. در حال حاضر CXL در دوران بارداری منع مصرف دارد. اگر پیشرفت قوز قرنیه یا تغییراتی در بینایی مشاهده شد، باید یک متخصص مراقبت از چشم با تجربه در زمینه‌ی قوز قرنیه بیمار را از نظر وضعیت عینک یا لنزهای تماسی‌اش ارزیابی کند. البته پس از زایمان، می‌توان از CXL یا جراحی‌های دیگر برای این بیماران استفاده کرد.

References

1. Loukovitis E, Sfakianakis K, Syrmakesi P, et al. Genetic aspects of keratoconus: a literature review exploring potential genetic contributions and possible genetic relationships with comorbidities. Ophthalmol Ther. 2018;7(2):263-292. doi:10.1007/s40123-018-0144-8

2. Bykhovskaya Y, Margines B, Rabinowitz YS. Genetics in keratoconus: where are we? Eye Vis (Lond). 2016;3:16. doi:10.1186/s40662-016-0047-5

3. Romero-Jiménez M, Santodomingo-Rubido J, Wolffsohn JS. Keratoconus: a review. Cont Lens Anterior Eye. 2010;33(4):157-166. doi:10.1016/j. clae.2010.04.006

4. Kubicka-Trzaska A, Karska-Basta I, Kobylarz J, Romanowska-Dixon B. [Pregnancy and the eye]. Klin Oczna. 2008;110(10-12): 401-404.

5. Spoerl E, Zubaty V, Raiskup-Wolf F, Pillunat LE. Oestrogen-induced changes in biomechanics in the cornea as a possible reason for keratectasia. Br J Ophthalmol. 2007;91(11):1547-1550. doi:10.1136/ bjo.2007.12438

6. Naderan M, Jahanrad A. Topographic, tomographic and biomechanical corneal changes during pregnancy in patients with keratoconus: a cohort study. Acta Ophthalmol. 2017;95(4):e291-e296. doi:10.1111/ aos.13296:95:e291-e296

7. Soeters N, Tahzib NG, Bakker L, Van der Lelij A. Two cases of keratoconus diagnosed after pregnancy. Optom Vis Sci. 2012;89(1):112-116. doi:10.1097/OPX.0b013e318238c3f2

8. Park SB, Lindahl KJ, Temnycky GO, Aquavella JV. The effect of pregnancy on corneal curvature. CLAO J. 1992;18(4):256-259.

9. Pizzarello LD. Refractive changes in pregnancy. Graefes Arch Clin Exp Ophthalmol. 2003;241(6):484-488. doi:10.1007/s00417-003- 0674-0

10. Bilgihan K, Hondur A, Sul S, Ozturk S. Pregnancy-induced progression of keratoconous. Cornea. 2011;30(9):991-994. doi:10.1097/ ICO.0b013e3182068adc Gatzioufas Z, Thanos S. Acute keratoconus induced by hypothyroxinemia during pregnancy. J Endocrinol Invest. 2008;31(3):262-266. doi:10.1007/BF03345600

11. Gatzioufas Z, Panos GD, Gkaragkani E, Georgoulas S, Angunawela R. Recurrence of keratoconus after deep anterior lamellar keratoplasty following pregnancy. Int J Ophthalmol. 2017;10(6):1011-1013. doi:10.18240/ijo.2017.06.28

12. Fulton JC, Cohen EJ, Honig M, Rapuano CJ, Laibson PR. Pregnancy and corneal allograft rejection. Arch Ophthalmol. 1996;114(6):765. doi:10.1001/archopht.1996.01100130757028

13. Stock RA, Thumé T, Bonamigo EL. Acute corneal hydrops during pregnancy with spontaneous resolution after corneal cross-linking for keratoconus: a case report. J Med Case Rep. 2017;11(1):53. doi:10.1186/s13256-017-1201-y

14. Mastropasqua L. Collagen cross-linking: when and how? A review of the state of the art of the technique and new perspectives. Eye Vis (Lond). 2015;2:19. doi:10.1186/s40662-015-0030-6

15. Galvis V, Tello A, Ortiz AI, Escaf LC. Patient selection for corneal collagen cross-linking: an updated review. Clin Ophthalmol. 2017;11:657-668. doi:10.2147/opth.s101386

16. Weiner G. CXL: the road ahead. EyeNet Magazine. 2017;3:47-51.